Zdolność kredytowa – co to jest i od czego zależy?

Z roku na rok zakup nieruchomości wymaga coraz głębszego sięgania do kieszeni. Dane Narodowego Banku Polskiego z ostatnich lat pokazują, że w przypadku kupujących na własne potrzeby w około 50-60% przypadków inwestycja była finansowana w większej części kredytem. Czy to oznacza, że możesz znaleźć mieszkanie i pójść do banku, który na pewno przyzna ci kredyt? Nie do końca – żeby uzyskać środki, musisz mieć zdolność kredytową. Co to jest? Jak ją podnieść? Tego dowiesz się z naszego artykułu: zdolność kredytowa – co to jest?

Czym jest zdolność kredytowa?

Masz wiele pytań o kredyt? Nic dziwnego. Odpowiemy na nie. Na pierwszy ogień idzie najbardziej powszechne: zdolność kredytowa: co to właściwie jest? Zdolność kredytowa to maksymalna kwota kredytu, jaką może udzielić ci bank oraz wartość raty, jaką według tej instytucji jesteś w stanie spłacać. Jej ustalenie pozwala oszacować poziom ryzyka, z jakim wiąże się udzielenie finansowania.

Spłacając kredyt, musisz podołać określonemu zobowiązaniu i płatności rat w ustalonym terminie. Jest to forma zabezpieczenia dla banku. Istnieje duże prawdopodobieństwo, że osoba, która nie ma stałego źródła zarobku, jest pogrążona w długach lub ma wiele zobowiązań finansowych, nie byłaby w stanie regularnie opłacać należności.

Na to, czy bank udzieli kredytu, wpływa kilka czynników. Ocena zdolności kredytowej w jednej instytucji nie jest przesądzająca – każda z nich kładzie nacisk na różne aspekty. Dlatego nie zawężaj swoich poszukiwań do jednej oferty! A jak sprawdzić zdolność kredytową?

Nieoceniona może okazać się pomoc eksperta finansowego, który przeanalizuje zdolność kredytową, przeprowadzi przez cały proces udzielenia zobowiązania, pomoże wypełnić dokumenty i wyłoni najlepsze oferty. Taka analiza jest przeprowadzana indywidualnie, każdy bank ma własny algorytm. Warto zaznaczyć, że brane są pod uwagę również czynniki zewnętrzne, jak na przykład sytuacja gospodarcza w kraju.

Od czego zależy zdolność kredytowa?

Kredyt hipoteczny jest obwarowany dużymi kosztami i długoterminowym okresem kredytowania, co wiąże się z większymi wymaganiami oraz formalnościami, niż chociażby w przypadku kredytu konsumpcyjnego. Analizę zdolności kredytowej można podzielić na dwa segmenty: ilościową i jakościową.

Ilościowa opiera się na prześwietleniu sytuacji finansowej, natomiast jakościowa jest formą przewidywania, w jaki sposób będziesz się wywiązywać z zobowiązań. Bierze się więc pod uwagę twoją historię kredytową oraz sytuację prywatną – m.in. stan cywilny.  A czy wiesz, do jakiego wieku można wziąć kredyt hipoteczny w banku? Tak, on również ma znaczenie. Instytucje określają, ile możesz mieć lat w momencie spłaty ostatniej raty. Przeważnie jest to 70-80 lat.

Co wpływa na ocenę zdolności kredytowej?

Oto najważniejsze czynniki:

• dochody – fundamentalny czynnik zdolności kredytowej, czyli twoje zarobki. Muszą być udokumentowane oraz cykliczne. Pod lupą znajdzie się posiadany majątek, terminowość wpłat, inne źródła dochodów, jak na przykład wpływy z wynajmu mieszkania czy premie. Każdy bank może akceptować nieco inne źródła zarobków,
• forma zatrudnienia – najbardziej pożądaną przez banki jest umowa o pracę na czas nieokreślony. Nie oznacza to jednak, że jeśli pracujesz na umowie o dzieło lub zlecenie, to skazuje cię to na porażkę. Możesz otrzymać kredyt, jeśli udowodnisz swoją płynność finansową oraz staż pracy. W przypadku prowadzenia działalności gospodarczej bank zwróci uwagę na okres funkcjonowania firmy,
• aktualne zobowiązania i obciążenia, liczba rat – im mniej zobowiązań, tym lepiej. Bank musi sprawdzić, czy będziesz w stanie pokryć kolejne raty. Weźmie pod uwagę takie obciążenia finansowe, jak: alimenty, inne kredyty (np. kredyt gotówkowy), pozostałe do spłacenia karty kredytowe, sprzęty kupione na raty i nie tylko,
• informacje o kredytobiorcy – wiek (kredytobiorca nie może przekroczyć pewnego wieku, ponieważ istnieje ryzyko, że nie zdąży za życia spłacić kredytu), wykształcenie, stan cywilny, doświadczenie zawodowe oraz wykonywany zawód,
• liczba osób w gospodarstwie domowym oraz oszacowanie miesięcznych wydatków na utrzymanie,
• wysokość wkładu własnego – warto zgromadzić jak największy, ponieważ wiąże się on z mniejszą ratą, krótszym okresem spłaty oraz wysoką zdolnością kredytową.

Kalkulator zdolności kredytowej – jak sprawdzić swoją zdolność?

Przed złożeniem wniosku o kredyt sprawdź na własną rękę zdolność kredytową. Pomoże ci w tym kalkulator kredytu hipotecznego, dzięki któremu możesz szybko i łatwo oszacować, jaką kwotę uzyskasz. Wystarczy uzupełnić podstawowe informacje, takie jak okres kredytowania, wysokość wkładu własnego, wartość wybranej nieruchomości, by kalkulator wyliczył, jaka będzie rata kredytu hipotecznego. To nie oznacza, że na pewno uda ci się zaciągnąć kredyt w danej wysokości. Traktuj te dane jako szacunkowe. Dopiero po indywidualnej kalkulacji zdolności kredytowej przez bank dowiesz się, jaką kwotę możesz uzyskać

Historia kredytowa – BIK

Kolejnym ważnym punktem na drodze po kredyt hipoteczny krok po kroku jest weryfikacja historii kredytowej. Podstawowym źródłem wiedzy na temat wnioskodawcy jest prześledzenie przez bank danych zgromadzonych w Biurze Informacji Kredytowej. Raport BIK zapewnia bankowi bezcenną wiedzę. Znajduje się tam historia kredytowa ponad 25 mln Polaków. I wcale nie jest to baza dłużników – ok. 90% znajdujących się w niej wpisów jest pozytywnych.

BIK przechowuje informacje na temat aktualnych oraz spłaconych kredytów, przebiegu spłaty, może zostawić zarówno pozytywny, jak i negatywny ślad – i tym samym różnie wpłynąć na decyzję banku. Wszystko zależy od kilku czynników: czy twoje raty były spłacane na czas, ile razy zdarzyło ci się mieć opóźnienie i o ile przekroczony był termin.

Nie tylko negatywne wpisy mogą być problemem. Brak informacji na temat historii kredytowej może budzić wątpliwości, ponieważ bank nie ma podstaw do oceny, jak wywiązujesz się ze spłacania pożyczki.

Możesz wiele zrobić, aby budować pozytywną historię. Ważne są:

• terminowe spłacanie zobowiązań, w tym niewielkich kredytów, nawet w ramach ofert typu sprzęt na raty “0%”;
• udzielenie zgody na przetwarzanie danych – dzięki temu w historii BIK pozostaje informacja o terminowo spłaconym kredycie, w przeciwnym razie dane te znikają z bazy;
• unikanie spirali zadłużenia – nie bierz wielu kredytów i pożyczek jednocześnie, gdyż możesz nie podołać ich spłacie;
• w razie problemów ze spłatą konsultuj się z bankiem, aby poszukać najlepszego rozwiązania tej sytuacji;
• zanim skierujesz do banku wniosek o kredyt, postaraj się spłacić wszystkie zadłużenia. Masz niewielkie raty za sprzęt? Zamiast spłacać kredyt wraz z odsetkami zgodnie z harmonogramem, pozbądź się tego zobowiązania wcześniej. Dzięki niemu możesz uwolnić nawet kilkadziesiąt tysięcy złotych zdolności w ramach kredytu hipotecznego. 

Obliczenie zdolności kredytowej przed złożeniem wniosku o zobowiązanie rozjaśni ci sytuację. Dasz sobie czas na jej poprawę. Możesz zwiększyć zarobki, pozbyć się zobowiązań, np. kart kredytowych, czy zmniejszyć koszty utrzymania.

Jak zwiększyć zdolność kredytową?

Bank ma obowiązek badania zdolności kredytowej. Musi to zrobić, aby wiedzieć, jaką kwotę kredytu może ci przyznać. Nie jest jednak tak, że banki identycznie oceniają zdolność. Jeden może odrzucić twój wniosek, a inny zaoferuje ci oczekiwaną kwotę zobowiązania. Dlatego polecamy ubieganie się o kredyt jednocześnie w kilku instytucjach, ale też uczulamy: nie przesadź! Nie składaj wniosku do wszystkich banków. Optymalnie, jeśli trafi on do 2-3. A czy możesz zwiększyć zdolność kredytową? Jasne! Sprawdź skuteczne sposoby.

1) Im mniej zobowiązań, tym lepiej!

Masz kartę kredytową, której i tak nie używasz? Zrezygnuj z niej! Spłacasz niewielkie raty za telewizor? Spróbuj pozbyć się tego zobowiązania w całości. Czy to coś da? Bardzo dużo! W ten sposób możesz zwiększyć zdolność kredytową w ramach kredytu zabezpieczonego hipoteką o nawet kilkadziesiąt tysięcy. Jeśli masz dużo zobowiązań, bank będzie mieć wątpliwości, czy podołasz kolejnej racie. Może wyliczyć ci brak zdolności.

2) Połącz swoje kredyty i pożyczki

Nawet jeśli spłacasz kilka zobowiązań, możesz uporządkować sytuację i poprawić zdolność. Dzięki zaciągnięciu kredytu konsolidacyjnego spłacisz stare kredyty i pożyczki, a dokładniej mówiąc: połączysz je w jedno, większe zobowiązanie. Możesz zmniejszyć miesięczne obciążenie poprzez głównie wydłużenie okresu spłaty. To da ci pole do spłacania kolejnej raty i być może otrzymania kredytu hipotecznego.

3) Przenieś kredyt do innego banku

Masz tylko jedno zobowiązanie, ale na warunkach dalekich od idealnych? Skorzystaj z refinansowania. Dzięki temu przeniesiesz kredyt do innej instytucji. Jeśli tylko przyniesie ci to oszczędności, to zdecydowanie warto. Zanim zdecydujesz się na ten krok, dokładnie to przelicz, a najlepiej skorzystaj z pomocy eksperta finansowego. Refinansowanie nie zawsze się opłaca.

4) Im wyższy wkład własny, tym lepiej

Każdy bank wymaga obecnie wkładu własnego w wysokości 10-20% – wynika to z rekomendacji Komisji Nadzoru Finansowego, a także dbałości instytucji o swój portfel. Im twój wkład jest wyższy, tym lepiej dla ciebie, gdyż możesz uzyskać zobowiązanie na lepszych warunkach. Zwyczajnie – kredytowanie będzie cię mniej kosztować. I to jest cenna korzyść! Wysoki wkład własny zdecydowanie przybliża cię do zdolności kredytowej.

Uwaga: możliwe jest zaciągnięcie kredytu bez wkładu własnego dzięki programowi rządowemu Rodzinny kredyt mieszkaniowy. Jest to realne na podstawie poręczenia Banku Gospodarki Krajowej (BGK). Nie zmienia to jednak faktu, że potrzebna jest zdolność kredytowa.

5) Przeanalizuj wyciąg z konta

Bank sprawdzi operacje na twoim rachunku. Interesują go nie tylko wpływy, ale również wydatki. Musi policzyć, czy twoje zobowiązania nie są zbyt wysokie w stosunku do zarobków. Jeśli masz jakiś regularny wydatek, który ponosisz co tydzień, czy co miesiąc, to negatywnie wpłynie na twoją zdolność. Natomiast z drugiej strony – regularne wpływy działają na twoją korzyść. 

6) Dobra historia kredytowa to podstawa

Bank chce mieć pewność, że może ci zaufać. Oczywiście nie uzyska jej w 100%, ale weryfikacja twojej historii spłaty zobowiązań ułatwia mu realizację tego celu. Jeśli masz przeterminowane zobowiązania, liczne opóźnienia, to twoje szanse na kredyt są niewielkie.

Buduj pozytywną historię. Wystarczy, że zaciągniesz niewielkie zobowiązanie i spłacisz je terminowo. To już dla banku dowód, że jesteś klientem, z którym warto współpracować. Jeśli nie masz żadnej historii, kredytodawca nie ma podstaw do oceny twojej rzetelności.

7) Spróbuj zwiększyć zarobki

Tak, łatwo powiedzieć, lecz trudniej zrealizować. Jednak im więcej zarabiasz, tym lepiej. Jeśli to możliwe, zaproponuj pracodawcy, że weźmiesz na siebie dodatkowe obowiązki albo nadgodziny, aby mieć większy dochód. W przypadku gdy będziesz zarabiać więcej, jednocześnie masz szansę na wyższy kredyt. Pamiętaj, że nie wystarczy większy zarobek w miesiącu poprzedzającym złożenie wniosku. Bank wylicza średnią z określonego czasu.

8) Zmień okres obowiązywania umowy

Zatrudnienie na umowie o pracę jest oczekiwane przez bank. Jeśli jednak to kontrakt na czas oznaczony, który kończy się za 3 miesiące, trudno oczekiwać, że otrzymasz na tej podstawie wieloletni kredyt hipoteczny. Negocjuj – idealnie, jeśli będziesz mieć umowę na czas nieokreślony. To może zupełnie odmienić ocenę twojej zdolności przez bank.

9) Znajdź współkredytobiorcę

Skorzystaj z pomocy innej osoby, która ma wysoką zdolność kredytową. Może to być rodzic czy siostra, ale również ktoś niespokrewniony. Pamiętaj przy tym o kryterium wieku w bankach. Fajnie, że rodzic chce ci pomóc, ale jeśli jest w podeszłym wieku, to może oznaczać, że w grę wchodzi wyłącznie krótki okres umowy. Zazwyczaj banki zakładają, że kredytobiorca w momencie spłaty ostatniej raty będzie mieć maksymalnie 70-80 lat.

10) Zawody, które mogą ci pomóc uzyskać kredyt

Wykonawcy niektórych profesji – zawodów zaufania publicznego – mogą liczyć na preferencyjne warunki kredytowania. Nie każdy bank o tym wspomina, ale zazwyczaj jako nauczyciel czy lekarz możesz uzyskać wyższą kwotę zobowiązania niż wykonawcy innych zawodów o podobnych zarobkach i wydatkach.

11) Zdecyduj się na rozdzielność kredytową

Możliwe, że to jedyna opcja  zaciągnięcia kredytu hipotecznego, jeśli mąż lub żona mają złą historię kredytową. Koszt ustanowienia rozdzielności wynosi około 600 zł. Jeśli ją masz, w takim przypadku bank weźmie pod uwagę zarobki i zobowiązania tylko jednej osoby. W przypadku gdy będziesz mieć problem z uzyskaniem dużej kwoty zobowiązania, spróbuj znaleźć współkredytobiorcę.

12) Złóż wniosek do maksymalnie kilku banków

Wnioski nie powinny trafić do wielu, ani też tym bardziej do wszystkich, instytucji, jakie działają na rynku. Wystarczy, że wybierzesz 2-3 i do nich wyślesz wniosek. Masowe składanie wniosków negatywnie wpłynie na punktację w BIK-u.

13) Raty stałe zamiast malejących

Bank przy szacowaniu zdolności bierze pod uwagę pierwszą ratę kredytu. W przypadku rat malejących jest ona początkowo wyższa niż przy stałych. To powoduje, że zdolność kredytowa jest niższa o około 20%. Jeśli chcesz mieć ją większą, wybierz raty stałe. Ale też pamiętaj, że nie są one idealne – zobowiązanie będzie wówczas droższe niż przy malejących.

14) Zdecyduj się na dłuższy okres spłaty

Dzięki temu rata może się obniżyć na tyle, aby była odpowiednia w stosunku do twoich dochodów. Hipotekę możesz spłacać przez nawet 35 lat. Kiedy znajdziesz się w lepszej sytuacji finansowej, zdecyduj się na aneks do umowy i skrócenie czasu spłaty.

15) Skorzystaj z wiedzy eksperta finansowego

Wybór najkorzystniejszej oferty kredytu to trudne zadanie. Eksperci finansowi to specjaliści, którzy są na bieżąco z ofertami, oraz wiedzą, które banki mają aktualnie najlepsze promocje. Szybko ustalą, gdzie masz szansę na kredyt, a wcześniej oczywiście wyliczą twoją zdolność kredytową. To zdecydowanie ułatwi ci drogę do zobowiązania, a przy okazji wybierzesz taki, który po prostu się opłaca.

FAQ: zdolność kredytowa co to jest?

Co to znaczy mieć zdolność kredytową?

Zdolność kredytowa oznacza zdolność do spłaty raty zobowiązania zgodnie z harmonogramem. Bank ustala, jaką maksymalną kwotę zobowiązania może ci przyznać. Badanie zdolności kredytowej wykazuje, czy możesz otrzymać kredyt hipoteczny w danej wysokości.

Jak ustala się zdolność kredytową?

Każdy bank ma własne algorytmy wyliczania zdolności kredytowej. Duże znaczenie mają dochody, zobowiązania finansowe i liczba osób w gospodarstwie domowym. Banki obliczają zdolność kredytową indywidualnie dla każdego, kto wnioskuje o kredyt.

Co buduje zdolność kredytową?

Zdolność kredytową klienta budują dochody, a obniżają zobowiązania. Możesz ją poprawić dzięki wyższym zarobkom i spłaceniu aktualnych kredytów i pożyczek. Znaczenie ma również źródło zarobków – banki najbardziej cenią umowę o pracę na czas nieokreślony.

Co jest brane do zdolności kredytowej?

Przy analizowaniu zdolności kredytowej pod uwagę brane są spłacane kredyty, zadłużenia z kart kredytowych czy poręczenia kredytowe. Im mniejsze masz zadłużenie, tym lepiej. Oczywiście bank sprawdza również twoje dochody – z pewnością zechce przeanalizować wpływy na twoje konto: ich wysokość i cykliczność.