Warta w Poznaniu pierwotnie płynęła korytem, które znajdowało się pomiędzy Chwaliszewem a Starym Miastem. Ten system wodny został przebudowany, główny nurt rzeki przeniesiono na tereny położone pomiędzy Chwaliszewem a Ostrowem Tumskim. Na skutek tych działań jedna z najstarszych dzielnic miasta, jaką jest Chwaliszewo, utraciła znaczną część swojej historycznej zabudowy. W latach 60. i 70. XX wieku zrealizowano dwa przedsięwzięcia, które wpłynęły na przyspieszenie procesów izolacji i degradacji tej części Poznania: zasypanie zakola Warty oraz poprowadzenie przez północną część Chwaliszewa, a dalej przez Ostrów Tumski i Śródkę, szerokiej trasy komunikacyjnej.

 

Zasypanie tego odcinka Warty spowodowało powstanie rozległego obszaru w śródmieściu Poznania, który do dziś jest w niewielkim stopniu wykorzystywany i zagospodarowany. Jednocześnie jest to obszar o bardzo wysokim poziomie atrakcyjności, zarówno pod względem przestrzennym, jak i ekonomicznym. Wynika to z jego lokalizacji w przestrzeni miejskiej – na szlaku Traktu Królewsko-Cesarskiego, pomiędzy Starym Rynkiem, rzeką Wartą a Ostrowem Tumskim. Atrakcyjność ta dotyczy także terenów i obiektów, które bezpośrednio sąsiadują z przedmiotowym obszarem – zabytkowego kompleksu starej gazowni, obiektów sakralnych, historycznej zabudowy mieszkaniowej oraz doliny rzeki Warty.

 

Realizowany od 2006 roku Miejski Program Rewitalizacji dla Miasta Poznania zakłada m.in. realizację projektu „Zagospodarowanie starego koryta rzeki Warty”, którego głównym celem jest ukształtowanie wysokiej jakości przestrzeni publicznej, która zaspokajałaby potrzeby mieszkańców i turystów w zakresie wypoczynku i rekreacji. Jednak ze względu na złożoność problemu, jakim jest stare koryto Warty, realizacja tego projektu jest w najbliższych kilkunastu latach wątpliwa. Co pewien czas w mediach lokalnych poruszana jest ta tematyka i na nowo rozpoczyna się dyskusja, czy stare koryto Warty powinno zostać odkopane, czy może zagospodarowane w inny sposób, np. w formie zieleni parkowej. Ilu uczestników dyskusji, tyle opinii i pomysłów. Poddanie procesowi rewitalizacji tej przestrzeni, bez względu na to, jaki projekt miałby być realizowany, na pewno przyniesie wiele korzyści miastu i jego mieszkańcom.

 

Należałoby jednak zdać sobie sprawę przede wszystkim z tego, że realizacja takiego czy innego wariantu uzależniona jest od wielu czynników. Konieczne jest uwzględnienie m.in. uwarunkowań środowiskowych, a więc sytuacji hydrogeologicznej obszaru, uwarunkowań własnościowych, technicznych, przede wszystkim tych dotyczących bezpieczeństwa zlokalizowanych w sąsiedztwie zabudowań oraz samego sposobu realizacji zadania. Nie bez znaczenia jest także aspekt ekonomiczny przedsięwzięcia. Koszty związane z odkopaniem starego koryta mogą być niewspółmiernie duże w stosunku do korzyści, jakie miasto i społeczeństwo mogłyby z realizacji takiego rozwiązania osiągnąć.

 

Biorąc pod uwagę, iż obecnie miejskie tereny nadwarciańskie nie są w dostatecznym stopniu zagospodarowane i wykorzystywane, pomysł wydłużenia linii brzegowej Poznania nie jest do końca uzasadniony. Fundusze, które w całości pochłonęłaby realizacja projektu odkopania zakola, z pewnością mogłyby być wykorzystane zarówno na rewitalizację obecnego obszaru koryta, jak i na zagospodarowanie śródmiejskiego odcinka rzeki Warty. Ponadto realizacja projektu odkopania koryta byłaby procesem bardzo długim. W takim przypadku, przy ograniczonych źródłach finansowania oraz przy szybko zmieniającej się ogólnoświatowej sytuacji ekonomicznej, najrozsądniejszym rozwiązaniem byłoby przyjęcie projektu, którego realizacja byłaby etapowana, a jednocześnie wysoce elastyczna.

 

Wyjątkowość i atrakcyjność obszaru starego koryta Warty jest niezaprzeczalna. Konieczne jest podjęcie zdecydowanych kroków w celu określenia jasnej wizji i etapów działań. Opracowanie szczegółowego programu operacyjnego, uwzględniającego wszelkie uwarunkowania wewnętrzne i zewnętrzne, a także przeprowadzenie specjalistycznych badań i analiz z zakresu m.in. hydrogeologii i rozwiązań technologicznych przedsięwzięcia, powinny być pierwszym krokiem do rewitalizacji tego fragmentu miasta.

 

Poznań, jako jedno z największych miast Polski, aspirujące do bycia prawdziwie europejską metropolią, nie może pozwolić sobie na niewykorzystanie takiego potencjału, jakim jest obszar starego koryta Warty. Jego odnowa i zagospodarowanie, w połączeniu z konsekwentnie realizowanym projektem budowy bulwarów nadwarciańskich oraz rewitalizacją kompleksu obiektów starej gazowni, spowoduje powstanie wysokiej jakości unikalnej i symbolicznej przestrzeni śródmiejskiej.

Źródło: Inwestor