Odrzucenie propozycji mieszkania komunalnego a skreślenie z listy oczekujących
| Na skróty |
O czym przeczytasz w tym artykule?
Ile razy można odmówić mieszkania komunalnego?
Jakie konsekwencje niesie odrzucenie propozycji mieszkania komunalnego? Według uchwały przyjętej przez Radę Miejską w Jaworznie odmowa zaproponowanego lokalu skutkuje przesunięciem na koniec listy osób oczekujących na mieszkanie komunalne. Kolejne odrzucenie propozycji mieszkania oznacza natomiast całkowite skreślenie z listy.
Na skutek interwencji Rzecznika Praw Obywatelskich rada miasta musiała zmienić uchwałę. Nowy zapis głosił, że: „odmowa zawarcia umowy najmu oferowanego mieszkania przez osobę oczekującą na przydział mieszkania skutkuje przesunięciem na koniec listy, a kolejna nieuzasadniona odmowa skutkuje skreśleniem z listy osób uprawnionych do zawarcia umowy najmu z mieszkaniowego zasobu Gminy Miasta Jaworzno”.
Utrata prawa do mieszkania komunalnego
Prawo do mieszkania komunalnego przysługuje każdemu, kto spełnia warunki przyznawania pomocy mieszkaniowej. Ograniczenia ustanowione przez radę miasta w Jaworznie zaprzecza ustawie o ochronie lokatorów. W związku z tym Rzecznik Praw Obywatelskich złożył skargę na wspomnianą uchwałę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach.
Rzecznik podkreślił, że mimo zmiany treści nadal pozostaje ona sprzeczna z ustawą. Uchwała daje gminie prawo do skreślenia z listy oczekujących w razie odmowy przyjęcia mieszkania komunalnego, nawet jeżeli lokal nie spełniałby ustawowych warunków. Pozbawia to pomocy mieszkaniowej osobę, która w świetle przepisów ustawy o ochronie lokatorów jest uprawniona do otrzymania takiej pomocy.
Podstawa do skreślenia z listy oczekujących na mieszkanie
Osoba uprawniona do mieszkania komunalnego z obawy przed wykreśleniem jej z listy oczekujących może być przymuszona do zaakceptowania niezgodnych z prawem warunków mieszkaniowych albo nieodpowiednich w jej szczególnej sytuacji życiowej. Jest to sprzeczne z ustawą.
Podstawą do skreślenia z listy powinno być ponowne sprawdzenie, czy dana osoba spełnia kryteria do uzyskania pomocy mieszkaniowej. Zalicza się do nich zwłaszcza wysokość dochodu i zamieszkanie na terenie gminy. Natomiast odrzucenie propozycji mieszkania komunalnego taką przesłanką nie jest. Dlatego w ocenie RPO sankcja w postaci wykreślenia z listy uprawnionych jest sprzeczna z celem ustawy.
Odrzucenie propozycji mieszkania komunalnego z perspektywy rady miasta
W odpowiedzi na skargę przedstawiciel rady miasta podkreślił, że każdy mieszkaniec gminy jest traktowany równo. Dodał również, że odmowa przyjęcia mieszkania komunalnego oznacza, że dana osoba nie jest zainteresowana zaspokojeniem swoich potrzeb mieszkaniowych. Nie powinno bowiem dochodzić do takich sytuacji, gdy gmina zmuszana jest do realizacji wszystkich życzeń osób uprawnionych dotyczących mieszkania – uznał przedstawiciel rady miasta w Jaworznie.
Zasady przyznawania mieszkania komunalnego
Sąd w Gliwicach stwierdził, że uchwała przyjęta przez Radę Miejską w Jaworznie jest nieważna. Zasady przyznawania mieszkań komunalnych powinny określać przede wszystkim:
- wysokość dochodu gospodarstwa domowego uzasadniającą prawo do lokalu komunalnego,
- warunki zamieszkiwania kwalifikujące wnioskodawcę do ich poprawy,
- kryteria wyboru osób, którym przysługuje pierwszeństwo otrzymania mieszkania komunalnego,
- tryb rozpatrywania i załatwiania wniosków oraz sposób poddania tych spraw kontroli społecznej,
- zasady postępowania wobec osób, które pozostawały w lokalu komunalnym bez najemcy lub w mieszkaniu, w którego najem nie wstąpiły po śmierci najemcy.
Ze wskazanego wyżej przepisu nie wynika, by można było wyłączyć mieszkańców gminy z możliwości ubiegania się o mieszkanie komunalne. Podstawowymi warunkami, jakie musi spełniać osoba ubiegająca się o mieszkanie z zasobów mieszkaniowych gminy są: niezaspokojone potrzeby mieszkaniowe oraz niski dochód. Prawnie niedopuszczalne jest więc zapisywanie w uchwale kryteriów odmiennych od przewidzianych w ustawie o ochronie praw lokatorów.
Podsumowanie
Sąd stwierdził, że decyzja rady gminy o skreśleniu z listy oczekujących z uwagi na odmowę przyjęcia wskazanego lokalu przeczy przepisom. Treść uchwały przewiduje automatyczne wykluczenie osób, którzy dwukrotnie odrzucili propozycję mieszkania komunalnego, mimo przysługującego im prawa. W szczególności narusza ona cele ustawy o ochronie praw lokatorów i ogranicza dostęp do mieszkań komunalnych.
Warto dodać, że powyższy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach jest drugim w tym roku orzeczeniem zapadłym w wyniku działania Rzecznika Praw Obywatelskich. Potwierdza to nieważność zapisu umożliwiającego skreślenie z listy osób oczekujących na mieszkanie komunalne wyłącznie z uwagi na odmowę. Wcześniej podobny wyrok wydał Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach.
| Przeczytaj również |
Źródła:
Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z 25 kwietnia 2019 r., sygn. akt III SA/Gl 1303/18
Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach z 6 lutego 2019 r., sygn. akt II SA/Ke 782/18
Ustawa z 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego
Dz.U.2019.0.1145 t.j. – Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny
